ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಲಿಖಿತ ದಾಖಲೆಗಳು, ಮೌಖಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಶಾಸನಗಳು, ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಉತ್ಖನನಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಮೂಲಗಳ ಮೂಲಕ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
ವೇದಗಳು: ವೇದಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಒಳನೋಟವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ತೋತ್ರಗಳು, ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು: ಭಾರತದ ಎರಡು ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳಾದ ಮಹಾಭಾರತ ಮತ್ತು ರಾಮಾಯಣಗಳು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ. ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಜೈನ ಸಾಹಿತ್ಯ: ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಜೈನ ಗ್ರಂಥಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಮೌಲ್ಯಯುತವಾದ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿಪಿಟಕ, ಧಮ್ಮಪದ ಮತ್ತು ಸುಟ್ಟ ಪಿಟಕ ಸೇರಿವೆ.
ಶಾಸನಗಳು: ಬಂಡೆಗಳು, ಕಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬರುವ ಶಾಸನಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಶಾಸನಗಳು ಅರಸರು, ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
ಸ್ಮಾರಕಗಳು: ದೇವಾಲಯಗಳು, ಕೋಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಅರಮನೆಗಳಂತಹ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ. ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ಒಂದು ನೋಟವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಉತ್ಖನನಗಳು: ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಉತ್ಖನನಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಅನೇಕ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿವೆ. ಹರಪ್ಪಾ, ಮೊಹೆಂಜೊ-ದಾರೋ ಮತ್ತು ಕಾಲಿಬಂಗನ್‌ನಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿನ ಉತ್ಖನನಗಳು ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆಯ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿವೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ವಿವಿಧ ಮೂಲಗಳ ಮೂಲಕ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಭಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.