ಜೀವಕೋಶದ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಚೀಲಗಳು ಯಾವುವು?

ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಪ್ರಾಣಿ ಕೋಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಜೀವಕೋಶದ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಚೀಲಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮಾನವ ಜೀವಕೋಶವು ಸುಮಾರು 300 ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅವರು ದೊಡ್ಡ ಅಣುಗಳನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಜೀವಕೋಶದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಮತ್ತು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಲೈಸೋಸಿಮ್‌ಗಳು ಹೇಗೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ, ಅದರ ಕಾರ್ಯವೇನು, ಜೀವಕೋಶದ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಚೀಲಗಳು ಎಂದು ಏಕೆ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯೋಣ.

ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಅಂಗಕಗಳಾಗಿವೆ, ಇದು ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ವಿದೇಶಿ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವಕೋಶಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ವಿದೇಶಿ ಕಣಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುತ್ತದೆ. ಜೀವಕೋಶವು ಅದರ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಸತ್ತ ನಂತರ ಜೀವಕೋಶವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದೇ ಒಂದು ಪೊರೆಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. ಇದು ಜೀವಕೋಶಗಳೊಳಗಿನ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ರೋಗಗಳು ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಲೈಸೋಸೋಮ್ಗಳು ಜೀವಂತ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ. ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳನ್ನು ಜೀವಕೋಶದ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಚೀಲಗಳು ಎಂದು ಏಕೆ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ, ಅದರ ರಚನೆ ಮತ್ತು ರಚನೆಯ ಕುರಿತು ಈ ಲೇಖನವು ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ.
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಯಾವುವು?


ಮೂಲ: www. previews.123rf.com
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವು ಪೊರೆ-ಬೌಂಡ್ ಅಂಗಕಗಳಾಗಿವೆ. ಅವು ಏಕ ಹೊರ ಪೊರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇದು ಆಸಿಡ್ ಹೈಡ್ರೋಲೇಸ್ ಕಿಣ್ವವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮಾಲಿಕ್ಯೂಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್ ದ್ವಿಪದರವನ್ನು ಒಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳ ರಚನೆ ಏನು?
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಗೋಳಾಕಾರದ ಅಂಗಕಗಳಾಗಿವೆ, ಅವು ಒಂದೇ ಪದರದ ಪೊರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಅದರ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಗಾತ್ರವು ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತವೆ, 0.1 ರಿಂದ 0.5 µm ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಅವು 1.2 µm ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು. ದ್ವಿಪದರವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಲಿಪಿಡ್‌ಗಳು ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್‌ಗಳಾಗಿವೆ, ಅವು ಹೈಡ್ರೋಫಿಲಿಕ್ ಫಾಸ್ಫೇಟ್ ಗುಂಪಿನ ತಲೆಗಳು, ಗ್ಲಿಸರಾಲ್ ಅಣು ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಫೋಬಿಕ್ ಕೊಬ್ಬಿನಾಮ್ಲ ಬಾಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಣುಗಳಾಗಿವೆ. ನೀರಿನ ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದ್ರಾವಣದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಇರಿಸಿದಾಗ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಎರಡು-ಪದರದ ಪೊರೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ, ಫಾಸ್ಫೇಟ್ ಗುಂಪಿನ ತಲೆಯು ಪದರದ ಹೊರಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಾಮ್ಲದ ಬಾಲವು ನೀರಿನಿಂದ ದೂರ ಪದರದ ಒಳಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ.


ಮೂಲ: www. media.buzzle.com


ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಾ ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್‌ಗಳು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್, ಗಾಲ್ಗಿ ಉಪಕರಣ ಮತ್ತು ಎಂಡೋಪ್ಲಾಸ್ಮಿಕ್ ರೆಟಿಕ್ಯುಲಮ್ ಅನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಮೆಂಬರೇನ್‌ನಂತಹ ಅನೇಕ ಇತರ ಪೊರೆಗಳನ್ನು ಜೀವಕೋಶದಲ್ಲಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಗಾಲ್ಗಿ ಉಪಕರಣದ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳೊಳಗಿನ ಹೈಡ್ರೊಲೈಟಿಕ್ ಕಿಣ್ವಗಳು ಎಂಡೋಪ್ಲಾಸ್ಮಿಕ್ ರೆಟಿಕ್ಯುಲಮ್‌ನಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಮ್ಯಾನೋಸ್-6-ಫಾಸ್ಫೇಟ್ ಅಣುವಿನೊಂದಿಗೆ ಟ್ಯಾಗ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಕೋಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಗಾಲ್ಗಿ ಉಪಕರಣಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.


ಮೂಲ: www.plantcellbiology.org.com
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳಾದ ಪ್ರೋಟಿಯೇಸ್‌ಗಳು, ಅಮೈಲೇಸ್‌ಗಳು, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್‌ಗಳು, ಲಿಪೇಸ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆಸಿಡ್ ಫಾಸ್ಫಟೈಸ್‌ಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಕಿಣ್ವಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಪ್ರೋಟೀಸ್‌ಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವಂತಹ ಅಣುಗಳನ್ನು ಸರಳವಾದವುಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸುವುದು ಕಿಣ್ವದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ಗಳು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಿಕ್ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುತ್ತವೆ, ಅಮೈಲೇಸ್ ಪಿಷ್ಟವನ್ನು ಸಕ್ಕರೆಗೆ ವಿಭಜಿಸುತ್ತದೆ ಇತ್ಯಾದಿ
.
ಲೈಸೋಸೋಮ್ಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳು

 

ಮೂಲ: www.google.co.in
-
ಅವರು ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳು, ಲಿಪಿಡ್‌ಗಳು, ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಿಕ್ ಆಮ್ಲಗಳಂತಹ ಅನೇಕ ಸಂಕೀರ್ಣ ಅಣುಗಳನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಅವುಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
-
ಅವರು ಜೀವಕೋಶದ ಹೊರಗೆ ಕಿಣ್ವವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಜೀವಕೋಶದ ಸುತ್ತಲಿನ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಎಕ್ಸೊಸೈಟೋಸಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
-
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳ pH ಸುಮಾರು 5 ಆಮ್ಲೀಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅದರ ಹೈಡ್ರೋಲೈಟಿಕ್ ಕಿಣ್ವವು ಜೀವಕೋಶದ ತಟಸ್ಥ pH ಗಿಂತ ಈ pH ನಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
-
ಅವರು ಕೋಶದ ಒಳಗಿನಿಂದ ನಿರ್ವಾತಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆಯುವ ಮೂಲಕ ಕೋಶದ ಒಳಗಿನಿಂದ ವಸ್ತುಗಳ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಒಡೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಜೀರ್ಣವಾಗುವ ಅಂಗಕಗಳನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ ರಾಸಾಯನಿಕವು ಜೀವಕೋಶದೊಳಗೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಆಟೋಫ್ಯಾಜಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.


-
ಅವು ಜೀವಕೋಶದ ಹೊರಗಿನ ನಿರ್ವಾತಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆಯುವ ಮೂಲಕ ಕೋಶದ ಹೊರಗಿನ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಘಟಿಸಿದಾಗ, ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಫಾಗೊಸೈಟ್‌ಗಳಿಂದ ತೆಗೆದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುವುದು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಹೆಟೆರೊಫೇಜಿಗಳು :
- 
ಫಾಗೊಸೈಟಿಕ್ - ಇದರಿಂದ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಆವರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಬಾಹ್ಯಕೋಶದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಅಥವಾ ಇತರ ಕಣಗಳು. ಇದನ್ನು ಕೋಶ ತಿನ್ನುವುದು ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
- 
ಪಿನೋಸೈಟಿಕ್ - ಜೀವಕೋಶಗಳು ಬಾಹ್ಯಕೋಶದ ದ್ರವವನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತವೆ.
- 
ಎಂಡೋಸೈಟಿಕ್ - ಜೀವಕೋಶಗಳು ಜೀವಕೋಶದ ಪೊರೆಯ ಹೊರ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಅಣುಗಳಂತಹ ಕಣಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
-
ಅವರು ಸತ್ತ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಆಟೋಲಿಸಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
-
ಎಂಡೋಸೈಟೋಸಿಸ್ ಮೂಲಕ ಜೀವಕೋಶಕ್ಕೆ ತಂದ ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ಜೈವಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಸಹ ಇದು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹಲವಾರು ವಸ್ತುಗಳು ಅಥವಾ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಕೋಶವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಒಡೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು, ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತು ಅಥವಾ ಅನೈರ್ಮಲ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ, ಇದು ಜೀವಕೋಶದ ಎಕ್ಸೊಸೈಟೋಸಿಸ್ ಅಥವಾ ಕೋಶದ ಸವೆದ ಭಾಗಗಳಂತಹ ಅನುಪಯುಕ್ತ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಂತಹ ಸಂಭಾವ್ಯ ಬೆದರಿಕೆಗಳಿಂದ ಕೋಶಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. . ಆದ್ದರಿಂದ, ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳನ್ನು ಕಸ ವಿಲೇವಾರಿ ಘಟಕಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳನ್ನು ಜೀವಕೋಶದ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಚೀಲಗಳು ಎಂದು ಏಕೆ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ?


ಮೂಲ: www.cloudfront.net.com ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳನ್ನು
ಜೀವಕೋಶದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಿಲೇವಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಅವು ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೋಶವು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದಾಗ, ಲೈಸೋಸೋಮ್ ಸಿಡಿಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಕಿಣ್ವಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಕೋಶವನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳನ್ನು ಜೀವಕೋಶದ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಚೀಲಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಜೀವಕೋಶದ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಈ ಕಿಣ್ವಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯ ನಂತರ ಅವು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಹೈಡ್ರೋಲೇಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಾವು ಹೇಳಬಹುದು.
ಲೈಸೋಸೋಮ್‌ಗಳು ಹೈಡ್ರೊಲೈಟಿಕ್ ಕಿಣ್ವಗಳ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕ ದೊಡ್ಡ ಅಣುಗಳನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಜೀವಕೋಶಗಳೊಳಗಿನ ವಿಶೇಷ ಕೋಶಕಗಳು ಎಂಬುದು ಲೇಖನದಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಚೀಲಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಲೈಸೊಸೋಮ್ ಕೆಲವು ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ವೆಸಿಕ್ಯುಲರ್ ಅಂಗಕಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಅಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಾತವು ಸಸ್ಯಗಳು, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಪಾಚಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಅಂಗಕಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

 

Post a Comment (0)
Previous Post Next Post